Čista voda i sanitarni uslovi

Različiti radni procesi, kao što su proces proizvodnje nafte (upstream), proces prerade nafte (downstream), petrohemijski i drugi procesi u Kompaniji zahtevaju korišćenje vodnih resursa. Voda se koristi na različite načine: u proizvodno-tehnološkim procesima (proizvodnja pare, funkcionisanje rashladnih sistema), za protivpožarnu zaštitu, hlađenje rezervoara i proveru vodonepropusnosti, flaširanje vode za piće, kao i za pranje vozila i opreme, zalivanje i sanitarne potrebe.

Za potrebe proizvodnje koristi se voda iz najmanje osetljivih vodnih resursa, tj. površinskih voda (83%), od čega je 82,5% od ukupno zahvaćenih voda iz Dunava i kanala Dunav–Tisa–Dunav. Pored vodotokova, zahvaćena voda je iz javnih vodovoda (6,3%) i bunara (10,4%). Dunav, kao prirodni vodotok, i kanal Dunav– Tisa–Dunav su vodotoci visokog proticaja, čije zahvatanje za potrebe Kompanije ne ugrožava njihove potencijale obzirom da je značajno ispod 5% njihovog prosečnog godišnjeg proticaja.

U kompaniji NIS velika pažnja se posvećuje i prečišćavanju otpadnih voda, posebno imajući u vidu da se 89% otpadnih voda ispušta u vodotokove, najvećim delom u Dunav. Prečišćavanjem otpadnih voda do zahtevanog kvaliteta, u skladu sa zakonskom regulativom, štiti se i sistem javne kanalizacije i krajnji recipijenti. Otpadne vode u Kompaniji se dele na: tehnološke otpadne vode, atmosferske otpadne vode i sanitarne. Sve otpadne vode prolaze odgovarajući tretman u skladu sa vodnom dozvolom, vodnim uslovima i drugim obavezujućim dokumentima (IPPC dozvola, studija o proceni uticaja na životnu sredinu) i u krajnji recipijent (nezavisno od vrste recipijenta) ispuštaju se isključivo prečišćene otpadne vode.

Zauljene otpadne vode koje nastaju tokom radnih aktivnosti u kompaniji, kao i zauljene atmosferske vode, predstavljaju realan rizik po recipijente (vodotok, javna kanalizacija, laguna, upojne jame), zbog čega se svake godine vrši ugradnja novih i zamena/ rekonstrukcija postojećih separatora, za koje se proceni da je potrebno.

Tehnologija prečišćavanja i izbor postrojenja zavise od vrste i koncentracije zagađujućih materija, količine, dinamike nastajanja i ispuštanja otpadnih voda, recipijenta/prijemnika. Prečišćavanje otpadnih voda u Kompaniji vrši se na postrojenjima za prečišćavanje otpadnih voda, separatorima i taložnicima, biološkim prečistačima – kojih je trenutno 425, dok ih je prethodne godine bilo 417, i ovaj podatak govori u prilog posvećenosti Kompanije da kontinuirano investira u postrojenja za prečišćavanje otpadnih ovda, svesna njihovog značaja.

Rafinerija nafte Pančevo za svoje potrebe zahvata najveću količinu vode i isto tako generiše najviše otpadnih voda. Procesne otpadne vode nakon predtretmana otpadnih voda u API separatoru (uklanjanje zauljenih i suspendovanih materija) iz Rafinerije nafte Pančevo šalju se u „HIPPetrohemiju“ na dalji tretman. Kvalitet tehnološke otpadne vode koja se otprema iz Rafinerije nafte Pančevo u „HIP-Petrohemiju“ mora da bude u saglasnosti sa Uputstvom o prijemu otpadnih voda NIS, „Blok Prerada“, Rafinerija nafte Pančevo, u „HIP-Petrohemija Pančevo“.

U cilju provere kvaliteta prečišćenih otpadnih voda i efikasnosti procesa prečišćavanja u skladu sa važećim zakonskim propisima, vrši se redovan monitoring svih emitera, uključujući podzemne vode, čime se kontroliše uticaj radnih aktivnosti kompanije NIS na podzemne vode i zemljište. Pored toga, redovno se vrši kontrola ispravnosti objekata za prečišćavanje (u smislu funkcionalnosti i nepropusnosti), obavezna je prijava akcidenata, ishodovanje vodnih akata, plaćanje naknada i taksi.

Jedan od ciljeva kojima kompanija NIS teži i koje promoviše je konstantno smanjenje udela sveže vode u ukupnoj količini vode koja se koristi. U Rafineriji nafte Pančevo nastavlja se trend uštede zahvaćene sveže vode od oko 20 odsto, što je postignuto kroz povrat kondenzata, odnosno recirkulaciju vode (u 2024. godini efekat uštede iznosi 23%).

Uticaj industrijskih aktivnosti na vodna tela jedno je od značajnih pitanja. Kompanija NIS sarađuje sa državnim organima nadležnim za upravljanje vodama, kao i sa drugim lokalnim i državnim institucijama.

Podaci o kvalitetu otpadnih voda koje se ispuštaju nakon tretmana redovno se dostavljaju u lokalni i nacionalni registar izvora zagađivanja.

Tokom 2024. godine u kompaniji NIS nije bilo akcidenata i izlivanja zagađujućih materija, koji bi imali uticaj na površinska i podzemna vodna tela.